Als je zijn geschiedenis leest, dan lijkt het alsof John Beenen (1881-1955) drie levens in een heeft gepropt. De in Langezwaag geboren zoon van een koopman-kroegbaas experimenteert als tiener al met een zelfgebouwd apparaat voor het vertonen van smalfilms. Zijn honger naar techniek brengt hem op drift.
Als elektricien, indertijd nog een tamelijk futuristisch beroep, werkt hij achtereenvolgens in Amsterdam, Berlijn, Zurich en Parijs. Met alle kennis die hij daarmee opdoet, richt Beenen in 1913 met zijn jeugdvrienden Sietse Teijema en Jan van der Vegt de NV Voltawerk op.
Vanuit een zolderkamer in Gorredijk beginnen de drie techneuten elektrische installaties, gas-, olie en elektromotoren, transformators, telefooncentrales en bliksemafleiders te leveren. Zo krijgt de Coöperatieve Zuivelfabriek van Langezwaag zijn machines van Voltawerk. Deze machinefabriek zal als Volma Stork later uitgroeien tot een van de grotere werkgevers van Gorredijk.
Ongedurig als hij is, slaat Beenen echter voortijdig een andere weg in. Op 1 januari 1920 start hij de Technische en Elektrotechnische Handelsvennootschap Firma Beenen en Van Engeland & Co, een onderneming die de Gorredijkster twee maanden later al weer inruilt voor John Beenen, Bureau voor Techniek en Electro-Techniek.
Radiopionier
Onder de naam Friesche Radio Industrie produceert hij zelf radiotoestellen. De radiopionier combineert het opzetten van een radiodistributiesysteem in de gemeenten Opsterland en Heerenveen met de verkoop van huishoudelijke apparaten, verlichting en grammofoonplaten.
Vandaag de dag zit er nog altijd een Expert John Beenen in de Hoofdstraat van Gorredijk, al staat die winkel helemaal los van het huidige industriële automatiseringsbedrijf. De familie Beenen heeft in 1986 zijn installatietak verkocht aan Batenburg Techniek, een Rotterdams concern dat dan nog op de Amsterdamse beurs staat genoteerd.
Van Puijenbroek
Sinds 2019 is Batenburg niet langer beursgenoteerd. De Brabantse ondernemersfamilie Van Puijenbroek en familie De Rijcke (groot geworden met drogisterijketen Kruidvat) bezitten tegenwoordig alle aandelen.
Batenburg Techniek telt zo’n 1250 medewerkers, verdeeld over 24 vestigingen. Vorig jaar boekte het concern een bedrijfsresultaat van 19,3 miljoen euro op een omzet van dik 262 miljoen euro. Te midden van al die bedrijvigheid is de oude bedrijfsnaam Beenen Industrial Automation altijd op de gevel van de bedrijfspanden in Heerenveen en Zwolle blijven hangen.
Dat verandert, beaamt directeur Alex van Dalen. Op aandrang van de aandeelhouders gaan de Friezen voortaan verder onder de noemer Batenburg Beenen. Dat nieuws wordt vanmiddag op de receptie in Heerenveen officieel bekendgemaakt. De logo’s, de marketingstrategieën, ze komen vanaf nu allemaal uit het hoofdkantoor in Rotterdam.
Verder zal er niet heel veel veranderen, belooft Van Dalen. ,,Wij hebben relaties, die zijn al 75 jaar lang klant bij ons’’, vertelt hij. ,,Die krijgen soms al 45 jaar lang dezelfde onderhoudsmonteur over de vloer. Zo’n man kent de apparatuur goed, en de wensen. Klanten vinden dat plezierig. Natuurlijk komt er tegenwoordig ook vaak een jongere collega mee, zodat die zich de kennis eigen kan maken.’’
Philips
Of Van Dalen voorbeelden kan noemen? De scheerapparatenfabriek van Philips in Drachten is er zo’n een, zegt hij. ,,Daar doet Beenen al heel erg lang zaken mee. Hetzelfde geldt voor Waterbedrijf Vitens en zijn voorlopers, daar komen we misschien al wel vijftig jaar.’’
De specialisten van Beenen ontwikkelen onder andere productielijnen voor de voedingsmiddelenindustrie. Zo rijden er bij zuivelaar FrieslandCampina robots rond die in Heerenveen zijn uitgedacht. Ook de visualisatiesoftware voor de proefinstallatie van Blue Energie op de Afsluitdijk komt uit de keuken van Beenen.
Ook de apparatuur waarmee brugwachters vanuit het nieuwe Swettehûs in Leeuwarden vijftig objecten kunnen observeren is door het bedrijf geleverd. ,,We kunnen de vraag niet aan’’, zegt Van Dalen. ,,Vorig jaar boekten we een omzet van 34,3 miljoen euro.’’
De vestigingen in Heerenveen en Zwolle groeien nog steeds. Tegenwoordig staan er 245 mensen op de loonlijst. ,,We steken heel veel energie in het vinden van nieuwe collega’s. Vrijdag komen er 350 studenten bij ons kijken en ‘s avonds hebben we feest voor de medewerkers.’’
Bron: Leeuwarder Courant, 12 mei 2022
Auteur: Jaap Hellinga